Improviseren op Pachelbels Canon

Pachelbels Canon is een van de bekendste klassieke stukken. Bovendien maakt het gebruik van een standaard set akkoorden, die ook in heel veel andere stukken voorkomen. Het gaat dan natuurlijk vaak om een klein stukje, maar veel popliedjes gebruiken zelfs alleen deze klanken bij elkaar. Pachelbel was bovendien ook niet de eerste die ze gebruikte!

Deze komiek laat je zien dat Pachelbels Canon inderdaad in heel veel bekende liedjes voorkomt:

Stap 1: Improvisatie warm-up met het begin van Pachelbels Canon

Het is altijd goed om simpel te beginnen. Zelfs als je al heel goed kunt improviseren, zul je merken dat het fijn is een beetje op te warmen. Bovendien is het bijzondere van improvisatie, dat, hoe ver je ook bent, elke oefening weer een uitdaging is om nog vindingrijker en meer vertellend te zijn!

We beginnen dus met een oefening waarbij je alleen de A speelt. Speel met de onderstaande track mee. Hier hebben we de eerste twee akkoorden van Pachelbel’s canon opgenomen. Kun je hier al een verhaal mee vertellen?

Uiteraard kun je het ook zonder de begeleidingstrack doen. Soms is het handig daar eventjes een metronoom bij aan te doen, zodat je zeker weet dat je ritmisch goed zit.

Mocht je het leuk vinden om te weten: de akkoorden die we gebruiken zijn het D en het A akkoord. Het D akkoord bestaat uit D, Fis en A & het A akkoord bestaat uit A, Cis en E. Je ziet dus direct dat de A de noot is die in allebei akkoorden voorkomt.

Als je de oefening leuk vindt, maar genoeg hebt van deze track, of je wilt het ook eens met een andere noot proberen, gebruik dan deze backing tracks:

Stap 2: Pachelbel’s Canon met Guideline

improvisatie

Op dit stuk kan heel veel. Dat is aan het begin vaak te veel. Daarom hebben we voor jou een melodie genomen die mooi en simpel is om als uitgangspunt te nemen.

Idealiter probeer je eerst de melodie op het gehoor te leren. Je kunt hem hier beluisteren:

Ook belangrijk is de baslijn. Probeer die ook op je instrument te spelen! Als je bijv. de piano speelt, probeer ook dan eerst elke lijn apart te spelen. Daarna kun je ze natuurlijk samen spelen.

Hieronder vind je beide lijnen in notatie. Zodat je niet per ongeluk kijkt hier een plaatje van Pachelbel:

Melodielijn:

Baslijn:

Speel deze twee guidelines ook met de begeleiding. Eerst hoor je twee keer de noot A om het tempo aan te geven.

Extra (kun je overslaan):
Interessant, maar voor het improviseren niet nodig, is om te zien welk interval tussen de melodie en baslijn ontstaat. Je zult zien dat er telkens afgewisseld wordt tussen een terts en een kwint.
Eerst is er een D in de bas en een Fis in de melodie (een terts). De volgende noot in de bas is een A en in de melodie een E (een kwint). Deze opeenvolging van tertsen en kwinten was een typische methode om een nieuwe melodie op een baslijn te improviseren, of andersom, om een baslijn te genereren uit een bestaande melodie. Heel kort door de bocht werkt deze methode goed, omdat men graag wilde dat er afwisseling was in het soort intervallen. Een terts en kwint hebben allebei een hele karakteristieke klank. Als je daar te veel van hebt wordt het saai. Twee kwinten direct na elkaar is zelfs verboden: de zogenaamde parallelle kwint. Terwijl bijvoorbeeld in de volks- en popmuziek dit vaak voorkomt.

Stap 3: Improviseren op de guideline

Deze stap combineert stappen 1 en 2. Zoals je met de a ritmes speelde, kun je die nu ook op de guideline doen. Hieronder zie je een voorbeeld. De middelste lijnen zijn de originele melodieen, de bovenste is een versiering van de melodie en de onderste een versiering van de bas.

Probeer dit met onze begeleidingstrack! Eerst hoor je weer twee keer de A om af te tellen.

Meer ideeën kun je opdoen door naar Pachelbel’s origineel te kijken. Je zult je guideline daar ook overal tegenkomen. En misschien wel inspiratie voor andere guidelines? Haal eens wat ritmes weg, vind je daar weer een andere guideline, die misschien begint op een D?

Muziek van Pachelbel’s Canon.

Wij zijn zeer dankbaar voor de steun van: